Bingöl Şimdiki TV / BİNGÖL (İGFA) – Yapılan deneylerde, Bingöl’ün 5 farklı bölgesi ve 36 noktasındaki floralarla beslenen kolonilerden toplanan Apilarnil’in içerisindeki bileşenlerinin, kolon ve nöroblastom kanser hücrelerini yüzde 70 ila 90 ortasında gerilettiği belirledi.
‘Bingöl ilinin farklı bölgelerinden elde edilen Apilarnil’in biyoaktif özelliklerinin belirlenerek kimi kanser hücre sınırları üzerinde tesirinin araştırılması’ başlığıyla hazırlanan projenin sonuç raporu, Bingöl Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeler Başkanlığı ve TÜBİTAK’tan araştırma takviyesi aldı.
Doktora öğrencisi Mehmet İlkaya da TÜBİTAK’tan burs kazandı. Pandemi devriyle arı eserlerine kıymetin arttığını belirten Doç. Dr. Hakan İnci, “Alternatif tedavi metotlarının tıbbi tedavi formüllerine ek olarak beşeri hekimlikte kullanımı son vakitlerde büyük değer kazanmaya başladı. Bu ehemmiyet, bilhassa pandemi periyodunda COVID-19 ile çabada kendini daha çok gösterdi zira COVİD-19’la uğraş ederken rastgele bir tedavi sistemi şimdi belirlenmediği için, Sıhhat Bakanlığı tarafından makul bir protokol izlenmekteydi. Bu nedenle beşerler alternatif tedavi sistemlerine yönelik teşebbüslerde bulundu, bilhassa propolis, polen ve öteki arı eserleri üzere doğal eserlere olan talepleri arttı. Bizim üniversitemiz havza bazlı kalkınma alanında bilhassa arı eserleri konusunda pilot üniversitedir. Biz de bunu bir fırsat bilerek bir çalışmalarımızı bu istikamette geliştirdik. Özelikle polen, propolis, arı sütü ve arı zehri üzere bilinen arı eserlerinin, balın dışındaki arı eserlerinde farkındalık oluşturmak için çalışmalar yaptık” dedi.
‘PROJEMİZ TUBİTAK’TAN ARAŞTIRMA DAYANAĞI GÖRDÜ’
Hazırlanan projenin Bingöl Üniversitesi ve TÜBİTAK’tan araştırma takviyesi aldığını belirten Doç. Dr. İnci, “Arı eserlerini incelerken bir arı eseri olan Apilarnil eserini tespit ettik ve çok az bilinen Apilarnil, 3 ve 7’inci gündeki erkek arı larvasıdır. Erkek arı yavrusu bulunan petek gözleri kapanmadan evvel 3-7 günlük larva etabında, besininin hasat edilmesiyle elde edilir. Biz bunları alıp farklı süreçlerden geçirip, hem eser boyutunda, hem farklı uygulamalarda kullanmaya karar verdik. Apilarnil, Güney Afrika’da bilhassa gastrointestinal hastalıklar, baş, diş ağrıları, bağışıklık sistemini güçlendirici, bilhassa androjenik hormonları arttırdığı için doğal viegra olarak kullanımı yaygındır. Buna literatürlerde rastladık. Biz Apilarnil üzerinde araştırma yapalım dedik ve lisansüstü tez gerçekleştirdik. Apilarnil’in ne olduğunu, içeriğinde ne olduğunu öğrenmeye çalıştık ve baktık ki kıymetlendirilmesi gereken ve biyoaktif özelliklere sahip bir unsur olduğunu gördük. Bunun üzerine bir adım daha gittik ve doktora tezi planladık. Doktora tezini de Mehmet İlkaya hocamız yürüttü. Projemizi hazırladık, Bingöl Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeler Başkanlığı’na sunduk ve projemiz desteklendi. Daha sonra tamamlayıcı olarak da TUBİTAK’a projemizi sunduk. TUBİTAK da projemizi destekledi. Projenin iki kurum tarafından desteklenmesi aslında bir birincidir. Daha sonra Mehmet İlkaya hocamız TUBİTAK bursu kazandı. Bunların hepsi üniversitemizde bir birinci olarak gerçekleşti” diye konuştu.
‘KANSER HÜCRELERİNİ YÜZDE 70-90 ORANINDA GERİLETTİ’
Apilarnil’in içerdiği bileşenlerin kanser hücrelerini yüzde 70 ila 90 oranında gerilettiğini tabir eden Doç. Dr. İnci, “Proje kapsamında Bingöl’ün 5 farkı noktası ve 36 noktasından floralarla beslenen kolonilerden Apilarnil, yani erkek arı larvalarını topladık. Bunların üniversitemizde bulunan LCMS-MS aygıt metoduyla biyoaktif bileşenlerini belirlemeye çalıştık ve baktık ki sahiden yüksek oranda fenolik içeriğe sahip. Bu bileşikleri başka arı eserleriyle karşılaştırdığımızda, bizim için en değerli eser arı sütü olarak bilinir, arı sütü ile bile baş başa gelecek bir fenolik bileşik içerdiğini, hatta kimilerinin daha yüksek oranda olduğunu fark ettik. Bilhassa kuinik asit. Kuinik asidin kanser hücrelerine sitotostik tesir yaptığını ve kanser hücrelerini apoptaziye yönlendirme özelliğinin olduğunu biliyorduk. Buradan harekete geçerek, bunu kanser hücrelerinde kullanabilir miyiz diye düşündük. Buradan yola çıkarak, Apilarnil liyofiziyatının bileşiklerini 2 farklı kanser hücresinde, kolon ve nöroblastom kanser hücreleri üzerinde denedik. 11 farklı dozda çalıştık. Buradan yola çıkarak 2 farklı kanser hücresinde bir kolon kanseri ve üzerinde denedik. 11 farklı dozda çalıştık. Sonunda elde ettiğimiz bilgilerde Bilhassa hücre canlılığı, anti kanser, hücre poliferasyonu dışında, ROS dediğimiz reaktif oksijen cinsleri ve lipid peroksidasyon dediğimiz durumlarda denetim kümesine karşılaştırdığımızda istatistik olarak çok yüksek bir aktivite olduğunu tespit ettik. Oran olarak verilmesi tahminen hakikat olmaz lakin biz bütün çalışmalarda ortalama yüzde 70 ve 90 üzerinde kanser hücrelerinin öldüğünü gördük. Bu da bizim için büyük bir başarıydı. Sonraki süreçte biz bunun antioksidan özelliklerini inceledik. Sentetik antioksidanlara nazaran de çok yüksek aktivite gösterdiğini belirledik. Hem anti kanser tesiri, hem de antioksidan tesiri bakımından çok yüksek aktiviteye sahip bir husus ortaya koymuş olduk” dedi.
‘SIRADA HAYVANLAR ÜZERİNDE DENEME VAR’
Doç. Dr. İnci, Apilarnil’in hayvanlar üzerinde deneme evresinin yapılmasıyla kıymetli muvaffakiyet elde edileceğini belirterek, elde ettikleri sonuçları hayvan deneyleri boyutunda da gerçekleştirebilmeleri halinde büyük bir muvaffakiyet elde edeceklerini söyledi.
“Bize en büyük dayanağı olan Bingöl Üniversitemiz Rektörü İbrahim Çapak’a teşekkür ediyoruz” diyen Doç. Dr. İnci, “Bu çalışmaların sonunda, Apilarnil hem besin olarak hem de ilaç kesiminde kullanılabilecek bir ham husus olarak ortaya çıkmış olacak. Apilarnil’i topladıktan sonra farklı sistemlerle hem kanser hücrelerine hem de kapsül halinde destek edici besin olarak kullanma manasında çalışmalarımız var. Bunun için gerekli yerlere başvurduk. Çalışmalarımız devam ediyor” diye konuştu.